ΠΕΡΙ ΕΡΓΟΥ

Το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας δίνει μεγάλη σημασία στην Πολιτιστική Κληρονομιά και τα Μουσεία στην Τουρκία και για πρώτη φορά το 2017 ζήτησε από όλες τις Περιφέρειες της χώρας να έχουν το δικό τους μουσείο εκπαίδευσης σε κάθε πόλη. Αφού δημιουργήσαμε ένα, στο Ικόνιο, ενημερωθήκαμε πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακήρυξε το 2018, ως Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Σύμφωνα με δελτίο τύπου της ΕΕ, σκοπός του Ευρωπαϊκού Έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς είναι η ευαισθητοποίηση σχετικά με την κοινωνική σημασία της πολιτιστικής κληρονομιάς (https://goo.gl/wVM3Zp). Ο στόχος είναι να προσεγγίσει ένα ευρύτερο κοινό, ειδικά παιδιά και νέους και να προωθήσει την αίσθηση του ανήκειν σε ένα κοινό ευρωπαϊκό χώρο. Σε αυτή την κατεύθυνση, τα μουσεία έχουν τη δυνατότητα να επιτρέπουν μια μεγάλη ποικιλία τρόπων μελέτης, ανακάλυψης, αλληλεπίδρασης και απόλαυσης. Ωστόσο, η μάθηση περιορίζεται στην τυπική εκπαίδευση στις περισσότερες περιπτώσεις.

Σύμφωνα με επίσημα στατιστικά στοιχεία (Tuik) στην Τουρκία, το 2016 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, ο αριθμός των αντικειμένων που εκτίθενται στα μουσεία που ελέγχει το Υπουργείο αυξήθηκε κατά 2,4%, ενώ ο αριθμός των επισκεπτών στα μουσεία μειώθηκε κατά 38,7%. Τα μουσεία δεν διασφαλίζουν την αξιοποίησή τους για εκπαιδευτικούς σκοπούς και την προώθηση της «βιωματικής μάθησης». Οι μαθητές δεν γνωρίζουν πολλά για τα είδη των μουσείων και τους χώρους τους και ο αριθμός αυτών που τα επισκέπτονται στην πόλη μας είναι πολύ μικρός.

Σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη μεταξύ των εταίρων, όταν η πλειοψηφία των μαθητών ερωτάται αν ενδιαφέρεται να έρθει σε επαφή με τα μουσεία και τα εκθέματα, συνηθίζει να περιλαμβάνει στις απαντήσεις το επίθετο «βαρετό». Αυτό συμβαίνει όταν η απάντηση δίνεται μετά από μια “τυπική επίσκεψη” σε ένα μουσείο. Οι καθηγητές που συνόδευσαν τους μαθητές δεν ακολούθησαν συγκεκριμένο σχέδιο μαθήματος πριν την επίσκεψη. Οι μαθητές δεν παρακολούθησαν κάποια δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στο χώρο του μουσείου, που να οργανώθηκε από το σχολείο και δεν συμμετείχαν σε καμία δραστηριότητα που να ακολούθησε την επίσκεψη. Η εμπλοκή των μαθητών στην όλη διαδικασία περιορίστηκε στην απλή ακρόαση και παρατήρηση.

Από την άλλη πλευρά, οι μαθητές βρίσκουν την επίσκεψη ενδιαφέρουσα όταν το μουσείο μετατρέπεται από «τόπο μνήμης και θεωρητικής γνώσης» σε «τόπο βιωματικής μάθησης, σε σημείο συνάντησης και απόλαυσης». Σε αυτή την περίπτωση, η εμπειρία του μουσείου μπορεί επίσης να παρακινήσει τους μαθητές να φτιάξουν τις δικές τους δημιουργίες.

Να αναφερθεί επίσης ότι ο αριθμός των μουσειοπαιδαγωγών που εργάζονται στα μουσεία δεν είναι επαρκής.
Επιπλέον, οι δραστηριότητες κατάρτισης που σχετίζονται με τη μουσειακή εκπαίδευση είναι περιορισμένες. Οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί αναγνωρίζουν την αδυναμία τους να μετατρέψουν μια βαρετή επίσκεψη στο «μουσείο-ναό» σε μια ευχάριστη διαδικασία όπου το μουσείο λειτουργεί ως «πηγή μάθησης και εμπειρίας».

Έτσι, το συγκεκριμένο έργο στοχεύει στη αξιοποίηση του μουσείου ως παιδαγωγική προσέγγιση και στην υλοποίηση καινοτόμων δραστηριοτήτων, που θα αποτελέσουν κίνητρο αναγνώρισης της αξίας των μουσειακών εκθεμάτων ως σημαντικές και ταυτόχρονα εναλλακτικές πηγές μάθησης για τις ομάδες-στόχου, που είναι μαθητές δέκα έως δεκαπέντε ετών.

Κατά συνέπεια, οι στόχοι του έργου είναι οι εξής:

• Δημιουργία ενός ισχυρότερου δεσμού μεταξύ σχολείου και μουσείου
• Αξιοποίηση του μουσείου ως χώρου μη τυπικής εκπαίδευσης με έμφαση στην εμπειρία που αποκτάται μέσω των αισθήσεων
• Μάθηση μέσω της μελέτης μουσειακών εκθεμάτων και μέσω δραστηριοτήτων που βελτιώνουν τις αντιληπτικές δεξιότητες
•  Ενσωμάτωση της “βιωματικής μάθησης”
• Ενσωμάτωση εναλλακτικών, βιωματικών μεθόδων, που προάγουν τη συνεργασία μεταξύ των συμμετεχόντων
• Συστηματική αξιοποίηση των μουσειακών εκθεμάτων στο πλαίσιο ανοιχτών διαθεματικών προσεγγίσεων
• Μετάβαση από το δασκαλοκεντρικό στο μαθητοκεντρικό μοντέλο εκπαίδευσης, όπου η γνώση αντλείται μέσω της ενεργής συμμετοχής των μαθητών
• Κατανόηση του παρόντος μέσω εξερεύνησης του παρελθόντος και εύρεσης ομοιοτήτων ή/και διαφορών μεταξύ του χθες και του σήμερα
• Δημιουργία δεσμών μεταξύ των γενεών, ενθαρρύνοντας τους μαθητές να ενεργήσουν ως εξερευνητές του εθνικού και διεθνούς παρελθόντος

Είναι σημαντική η υλοποίηση ενός διακρατικού έργου που έχει να κάνει με τον Πολιτισμό, την Τέχνη, την Ιστορία και τη Γεωγραφία.

Οι συμμετέχοντες στο έργο και κυρίως οι νέοι μαθητές, που αποτελούν την τελική ομάδα-στόχου, θα γνωρίσουν όχι μόνο τη δική τους κουλτούρα και το δικό τους παρελθόν αλλά και την ιστορία άλλων χωρών, μέσω της εμπλοκής τους στις δραστηριότητες του έργου.

Συνολικά, το έργο θα παίξει σημαντικό ρόλο στην καλύτερη κατανόηση του «άλλου». Θα παρακινήσει επίσης τους συμμετέχοντες να είναι πιο ανεκτικοί απέναντι στην πολιτισμική και εθνική πολυμορφία και θα συμβάλει στη μείωση της ξενοφοβίας. Ένα τέτοιο διακρατικό έργο θα ενισχύσει την αίσθηση του ανήκειν σε μια ευρύτερη κοινότητα που εκτείνεται εκτός των συνόρων της χώρας μας.

Τέλος, οι νέοι συμμετέχοντες, οι οποίοι πιθανά θα μετακινηθούν σε άλλη χώρα για σπουδές ή επαγγελματικούς λόγους, θα έχουν μια μορφή εμπειρίας ώστε να είναι πιο ευπροσάρμοστοι σε νέα κοινωνικο-πολιτισμικά περιβάλλοντα.